อัพเดตอุตสาหกรรมภาพยนตร์ เมื่อ เทศกาลหนังเมืองคานส์ ต้องเลื่อนยาวถึงปี 2021

กำหนดการเดิม 12-23 พฤษภาคม 2563 นี้ เทศกาลหนังเมืองคานส์ หรือชื่อเต็มๆ คือ เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเมืองคานส์ (Cannes Film Festival) ครั้งที่ 73 ประจำปี 2020 จะเปิดเทศกาลปูพรมแดงให้คนจากวงการภาพยนตร์ทั่วโลกมารวมตัวกันที่เมือง คานส์ ทางตอนใต้ของฝรั่งเศส แต่สถานการณ์แพร่ระบาดใหญ่ของไวรัสโควิด-19 ทำให้ทุกงานต้องหยุด และรัฐบาลของประเทศเจ้าภาพคือฝรั่งเศสเองก็ติดล็อคดาวน์เมืองไปถึงกลางเดือนมิถุนายน และออกกฎห้ามจัดงานที่มีการชุมนุมคนจำนวนมากอย่างเด็ดขาด เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส และนั่นกำให้ เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเมืองคานส์ ครั้งที่ 73 ต้องเลื่อนไปจัดใน ค.ศ. 2021

ทางผู้จัดงาน เทศกาลหนังเมืองคานส์ นำโดย เธียรี ฟรีโมซ์ (Thierry Fremaux)  ผู้อำนวยการเทศกาลที่ทำหน้าที่นี้มากว่า 35 ปี  ได้ประกาศตั้งแต่กลางเดือนเมษายน 2563 ว่าจะต้องยกเลิกงานเทศกาลไปก่อน และล่าสุดในวันที่ 11 พฤษภาคม 2563 ก็ออกมาย้ำชัดว่า คานส์ 2020 จะไม่มีการจัดเทศกาลภาพยนตร์ที่เป็นโปรแกรมหลักอย่าง การประกวดภาพยนตร์ชิงรางวัลปาล์มทองคำ และรายการประกวดยิบย่อยอื่นๆ ที่ประกอบอยู่ในเทศกาลภาพยนตร์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ไม่ว่าจะเป็น ประกวดหนังสั้นของนักเรียนภาพยนตร์ ประกวดหนังของผู้กำกับมือใหม่ ประกวดหนังของผู้กำกับหน้าใหม่ที่มีแนวทางชัดเจน และงานฉายโชว์ภาพยนตร์ทั้งภาพยนตร์คลาสสิก และภาพยนตร์ที่มาจากฝั่งการค้าอย่างฮอลลีวูด  แต่อย่างไรก็ตาม ทางคานส์ก็ได้ประกาศรายชื่อภาพยนตร์ที่ถูกคัดเลือกไว้ในสายประกวดหลักเพื่อชิงรางวัลสูงสุดปาล์มทองคำออกมาแล้ว

นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่ เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเมืองคานส์ มีอันต้องเลื่อน แต่นี่คือครั้งที่ 3 ในประวัติศาสตร์จากที่เคยจัดมาทั้งหมด 72 ครั้ง งานที่ถูกเลื่อนครั้งแรกเมื่อ ค.ศ. 1939  เพราะเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 อีกครั้งในเดือนพฤษภาคม ปี 1968 เมื่อมีการประท้วงใหญ่ของนักศึกษาในฝรั่งเศส ซึ่งเรื่องนี้ได้ถูกเล่าถึงในภาพยนตร์ยุโรปคลาสสิกอย่าง The Dreamers และ The Unbearable Lightness of Being

ปี 2020 คานส์ถูกเลื่อนเพราะโรคระบาดเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ โดยก่อนหน้านี้ก็มีเหตุการณ์ที่คุกคามให้งานจวนเจียนจะต้องเลื่อนอยู่หลายครั้ง อย่าง โรคระบาดใหญ่อย่างซาร์สในปี 2003 และ ภูเขาไฟ Eyjafjallajökull ที่ไอซ์แลนด์ระเบิด จนกระทบการเดินทางทางอากาศทั่วยุโรปในปี 2010 แต่ท้ายที่สุดทางผู้จัดก็ยังเดินหน้าจัดงานต่อไปได้

แม้ฝรั่งเศสจะล็อคดาวน์เมืองไปก่อนหน้าตั้งแต่มีนาคม แต่คณะกรรมการคัดเลือกภาพยนตร์ก็ยังคงทำงานอยู่ตลอดสำหรับการภาพยนตร์ที่ถูกคัดเลือกอย่างเป็นทางการ (Official Selection Films) เพื่อจัดฉายประกวดในเทศกาลคานส์ครั้งที่ 73 โดยใช้วิธี Work From Home ดูหนังที่ส่งมาจากทั่วโลก 1,500 เรื่อง ผ่านลิงค์อัพโหลด และคัดเลือกให้เหลือเพียง 20 กว่าเรื่องในสายประกวดหลัก

ด้าน สไปค์ ลี (Spike Lee) ผู้กำกับชาวอเมริกันชื่อดัง ยังคงเป็นประธานกรรมการตัดสินรางวัลปาล์มทองสำหรับภาพยนตร์คัดเลือกเข้าประกวดในปี 2020 ที่จะเลื่อนไปจัดปีหน้า ทั้งนี้ผลงานภาพยนตร์ล่าสุดของ สไปค์ ลี เรื่อง Da 5 Bloods ทุนสร้างของ Netflix ที่มาถ่ายทำที่เมืองไทย เดิมทีจะเปิดฉายรอบปฐมทัศน์ที่เมืองคานส์เช่นกัน แต่เมื่อเทศกาลต้องพักก่อน เขาจึงเตรียมปล่อย Da 5 Bloods ฉายทาง Netflix ในวันที่ 12 มิถุนายนนี้ไม่ต้องรอเทศกาลหนังแล้ว

ด้านภาพยนตร์ที่ถูกคัดเลือกใน เทศกาลหนังเมืองคานส์ 2020 ที่เปิดเผยชื่อมาก่อนหน้านี้ มีงานใหม่ของผู้กำกับดังขวัญใจเมืองคานส์ อย่าง The French Dispatch โดย เวส แอนเดอร์สัน (Wes Anderson),Three Stories โดยผู้กำกับชาวอิตาลี แนนนี่ โมเร็ตติ (Nanni Moretti) และ Soul แอนิเมชันจากสตูดิโอพิกซาร์ โดย พีท ดอคเตอร์ ( Pete Docter) ซึ่งในต้นเดือนมิถุนายน  2020 คานส์จะแก้ปัญหาการเผยแพร่ภาพยนตร์ ผ่านโครงการพิเศษในชื่อ “Cannes outside the walls” ซึ่งจะจัดสรรภาพยนตร์บางส่วนที่ถูกคัดเลือกไว้เพื่อเข้าฉายในโปรแกรมต่างๆ ของคานส์ 2020 กระจายไปฉายร่วมในงานเทศกาลภาพยนตร์อื่นๆ เช่น เวนิซ (เริ่ม 2 กันยายน) Toronto ที่แคนาดา  Deauville ที่ฝรั่งเศส  San Sebastian ที่สเปน  Busan ที่เกาหลีใต้ และ Lumière festival ที่เมืองลียง ฝรั่งเศส ทั้งนี้มีการคาดการณ์กันว่าเทศกาลภาพยนตร์เหล่านั้นอาจจะจัดได้ในช่วงเดือนกันยายน

นอกเหนือจากการไปร่วมกับเทศกาลอื่่นๆ เทศกาลหนังมืองคานส์ชัดเจนแล้วว่าจะไม่มีการจัดเทศกาลออนไลน์ เพราะถ้าขาดองค์ประกอบ งานเปิด พรมแดง การดูหนังในโรงภาพยนตร์ และบรรยากาศงานทั้งหมด คานส์ก็จะไม่ใช่คานส์อย่างที่เธียรี ฟรีโมซ์ กล่าวไว้ว่า “เราควรจะโชว์ตัวในตอนที่เราทำได้ดีที่สุด”

สิ่งเดียวของเทศกาลหนังเมืองคานส์ที่จะถูกปล่อยออนไลน์อย่างเต็มรูปแบบคือ ตลาดซื้อ-ขายภาพยนตร์ The Marche Du Film ที่จะมาในรูปแบบออนไลน์ เพราะสุดท้ายทศกาลหนังเมืองคานส์ยังถือเป็นตลาดใหญ่ที่คนในอุตสาหกรรมหนังทั่วโลกต่างก็ต้องมาเพื่อเปิดทางธุรกิจหนัง โดยตลาดภาพยนตร์ The Marche Du Film ที่ว่าจะเปิด ระหว่างวันที่ 22-26 มิถุนายน  ให้บรรดาผู้สร้างหนัง บริษัทตัวแทนซื้อขายต่างๆ มาเปิดบูธออนไลน์ มีการจัดฉายผลงาน และการจัดประชุม สัมมนา รวมทั้งเจรจาธุรกิจซื้อ-ขาย ลิขสิทธิ์ การระดมทุนต่างๆ ช่องทางออนไลน์ ซึ่งแม้อาจจะไม่เกี่ยวกับคนดูหนังทั่วไปสักเท่าไร แต่ก็ถือว่าเป็นการปรับตัวของอุตสาหกรรมหนังที่น่าจับตา

 “ทุกสิ่งจะฟื้นตัวกลับมาได้ อย่างที่ ซาร์ต (ฌอง ปอล ซาร์ต) เขียนไว้ใน The Words ว่า เมื่อภาพยนตร์ถูกสร้างขึ้นมา มันก็ชัดเจนว่าคนจะอยู่โดยไม่มีมันไม่ได้..ผลสำรวจตอนนี้คน (ฝรั่งเศส) บอกว่าอยากออกมาดูหนังในโรงภาพยนตร์..และสิ่งที่เราดูในทีวีหรือจอที่บ้านตอนนี้คืออะไรล่ะ ภาพยนตร์ใช่ไหม  ความต้องการที่จะเสพเรื่องเล่าเป็นสิ่งจำเป็นของคน เมื่อก่อนมีภาพยนตร์แค่ช่องทางเดียว ลองนึกภาพถ้าคอมพิวเตอร์ถูกไวรัสลง คนจะต้องแห่ออกมาโรงภาพยนตร์แน่นอน ตอนนี้โรงปิด จอเล็กก็กลายเป็นแพลตฟอร์มเดียวที่คนได้ดูภาพยนตร์”  เธียรี่ ฟรีโมซ์ กล่าวทิ้งท้าย

อ้างอิง

•  บทสัมภาษณ์  Thierry Fre’maux ทางเวบไซต์ทางการคานส์ www.festival-cannes.com