ด้วยรักและผุพัง โดย นริศพงศ์ คว้าเรื่องสั้นซีไรต์ 66

ประกาศผลแล้วสำหรับ รางวัลวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียน หรือ ซีไรต์ ประจำปี 2566 ประเภทหนังสือ รวมเรื่องสั้น ซึ่งปีนี้มีนักเขียนส่งผลงานจำนวนทั้งสิ้น 57 เล่ม ได้รับการคัดเลือกในรอบแรก (Longlist) 17 เล่ม ต่อด้วยรอบคัดเลือก (Shortlist) 7 เล่ม และล่าสุดเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2566 คณะกรรมการคัดเลือกได้ประกาศผลให้ FAMILY COMES FIRST ด้วยรักและผุพัง โดย นริศพงศ์ รักวัฒนานนท์ สำนักพิมพ์แซลมอน ได้รับรางวัลวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียน (ซีไรต์) ประเภทหนังสือ “รวมเรื่องสั้น” ประจำปี 2566

รวมเรื่องสั้น FAMILY COMES FIRST ด้วยรักและผุพัง เผยให้เห็นมายาคติของบ้านว่า ภายใต้ฐานรากอันมั่นคงของสายสัมพันธ์ในครอบครัวนั้นช่างเปราะบาง เต็มไปด้วยความอบอุ่นที่แสนโหดร้าย อันเกิดจากค่านิยมและขนบธรรมเนียมประเพณีที่เคร่งครัด หลงยุคตกสมัย จนกลายเป็นภาวะขัดแย้งระหว่างความรักและความชัง

แม้ว่ารวมเรื่องสั้น ด้วยรักและผุพัง เล่มนี้จะเล่าถึงครอบครัวคนไทยเชื้อสายจีนซึ่งนำมาจากประสบการณ์ในชีวิตของผู้ประพันธ์ หากแต่แก่นแท้ของเรื่องกลับสะท้อนปัญหาครอบครัวในสังคมร่วมสมัยด้วย อาทิ ผู้สูงอายุที่ถูกทอดทิ้งอย่างโดดเดี่ยว การหลงลืมอัตลักษณ์ของคนรุ่นอพยพพลัดถิ่นอันส่งผลต่อชีวิตที่ไร้ความหมาย การให้ความสำคัญกับลำดับชั้นทางเพศและช่วงวัยของคนในตระกูลจนนำไปสู่โศกนาฏกรรม

นอกจากรวมเรื่องสั้นเล่มนี้จะนำเสนอให้เห็นในด้านที่ผุพังของครอบครัวอย่างน่าสลดใจแล้ว ผู้เขียนยังได้นำเสนอมุมมองว่า ภายใต้การล่มสลายของสายสัมพันธ์ ตัวละครยังโหยหาความเป็นครอบครัวเพื่อให้เป็นที่พึ่งพิงทางกายและปลอบ-ประโลมใจ เช่นเรื่องสั้นในเล่มได้นำเสนอการกลับไปเชื่อมต่อสายสัมพันธ์ที่ถูกตัดขาด กอปรสิ่งที่พังทลายลงไปแล้วกลับคืนมา ผ่านเรื่องเล่า ‘ด้วยความรัก ความผูกพัน และความงดงาม’

สำหรับภาพรวมด้านเนื้อหาของเรื่องสั้นซีไรต์ที่เข้าประกวดในปีนี้นั้นค่อนข้างมีความกว้างขวางและหลากหลาย ส่วนใหญ่เล่าเรื่องราวของสังคมโลกร่วมสมัย ความเปลี่ยนแปลงชีวิตของผู้คนตามกระแสเทคโนโลยี มีการอ้างอิงถึงการใช้สื่อสังคมออนไลน์ต่าง ๆ เช่น เฟซบุ๊ก ไลน์ ติ๊กต็อก ยูทูป ชีวิตท่ามกลางโรคระบาดโควิด-19 และการล็อกดาวน์  รวมทั้งกล่าวถึงอาชีพใหม่ ๆ เช่น content creator บล็อกเกอร์ วล็อกเกอร์  ยูทูเบอร์ แม่ค้าออนไลน์ รวมทั้ง
ไรเดอร์ 

นอกจากนี้เนื้อหาเรื่องสั้นในปีนี้ยังสะท้อนภาพความสัมพันธ์ในครอบครัวร่วมสมัยที่สมาชิกทำลายความรู้สึกกันเองอย่างน่าเศร้า เล่าทั้งครอบครัวในสังคมเมืองและท้องที่ชนบทโดยอ้างอิงถึงประวัติศาสตร์สังคมและการเมืองของประเทศไทย ไล่มาจนถึงความขัดแย้งในปัจจุบัน ความคิดความเชื่อที่ผูกพันอยู่กับศาสนา ปรัชญา ลัทธิ หรือแม้กระทั่งไสยศาสตร์ และสิ่งที่น่าสนใจคือประเด็นปัญหาสิ่งแวดล้อม การทำลายธรรมชาติ และภาวะโลกร้อน เล่าภาวะภายในของตัวละครใหม่ ๆ เช่น กลุ่ม LGBTQ+ หรือตัวละครต่างชาติต่างภาษาหลากหลายถิ่นที่นอกประเทศไทย ให้สำนึกของการเป็นพลเมืองโลก

ด้านรูปแบบและแนวทางการเขียน พบว่ามีหลากหลายทั้งเรื่องสั้นรักโรแมนติก อีโรติก เรื่องสั้นวิทยาศาสตร์ แฟนตาซี สยองขวัญ บทละครสั้น บันทึกอนุทิน  แนวเยาวชน และแนวทดลอง ที่ใช้ทั้งการเล่นรูปแบบอักษร ตัวอักษรขีดฆ่า หรือการคาดทับ ไปจนถึงการผสมผสานแนวการเขียนต่าง ๆ เข้าด้วยกัน บางเล่มก็ใช้การออกแบบรูปเล่มแบบกลับหัวกลับหางสะท้อนปกหน้าปกหลัง สร้างความหมายให้กับเรื่องราวที่นำเสนอได้อย่างสร้างสรรค์  มีการใช้ภาพประกอบเรื่องที่หลากหลาย ทั้งภาพถ่าย ภาพลายเส้น และภาพพิมพ์  การประดิษฐ์สำเนียงภาษารูปแบบใหม่ ๆ ที่มีความเฉพาะตัว ไปจนถึงการผสมผสานรูปแบบการเขียนบทความวิชาการ สารคดี บันเทิงคดีแบบประชานิยม ให้เข้ากับการเขียนเชิงสร้างสรรค์ได้อย่างแปลกใหม่

จากภาพรวมทั้งหมดนี้ แสดงให้เห็นถึงแนวโน้มเรื่องสั้นไทย ที่มีพัฒนาการที่ข้ามพ้นจากเนื้อหาและรูปแบบเดิม ๆ ได้อย่างน่าสนใจ นำเสนอภาพชีวิตร่วมยุคสมัยที่ทำให้ทุกเรื่องราวเหมือนเป็นสิ่งใกล้ตัวเราทุกคน