ถอดดีไซน์ อาร์ตทอยสัตว์วิเศษ 5 ภูมิภาค ชวนเที่ยวไทยตามรอยสัตว์วิเศษและถิ่นที่อยู่

ม้านิลมังกรสวมหมวกรูปทุเรียน คางคกกับหมอนขิดของดีถิ่นอีสาน จระเข้แห่งเมืองพิจิตรสวมเสื้อยันต์และห้อยพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า วาฬบรูด้านอนตัวล้นออกมานอกแข่งปลาทู พะยูนกับทรงผมสาหร่ายทะเลและถือหมูย่างเมืองตรัง และนาคสีชมพูขดตัวอยู่ในถ้วยขนมสาลี่ อาร์ตทอยสัตว์วิเศษ ผสมกับของดีของเด่นของ 5 ภูมิภาคเหล่านี้เป็นฝีมือการออกแบบของสองศิลปินไทยรุ่นใหม่ เชน-เณตม์ ประชาศิลป์ชัย และ อุ้ม-วิมลณัฐ สูนประหัตถ์

อาร์ตทอยสัตว์วิเศษ 5 ภูมิภาค และสัตว์วิเศษตัว Secret เป็นโปรเจกต์ของ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ที่ชวนแพ็กกระเป๋าออกไปท่องเที่ยวเมืองไทยผ่านของสะสมและงานศิลปะที่กำลังมาแรงอย่าง “อาร์ตทอย” ซึ่งเผยโฉมเป็นครั้งแรกใน Thai Art Toy Fest : สยามเด็กเล่น เทศกาลที่รวบรวมศิลปินไทยรุ่นใหม่และสตูดิโออาร์ตทอยไทยกว่า 85 ศิลปิน/สตูดิโอ ในการนำเสนออาร์ตทอยที่เล่าเรื่องเมืองไทยในแง่มุมที่หลากหลาย ทั้งท่องเที่ยว ศิลปวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ สถาปัตยกรรม วรรณคดี ตำนาน และ ความเชื่อ โดยอาร์ตทอยสัตว์วิเศษพร้อมตัว Secret สุดจี๊ด เปิดให้ได้หมุนกาชาปองกันเฉพาะในงานแบบลิมิเต็ดที่จัดขึ้นระหว่างวันที่ 24-25 สิงหาคม 2567 ที่ ICON Art & Culture Space ชั้น 8 ICONSIAM

สองศิลปินไทยรุ่นใหม่ เชน จาก Little Turtle Studio และ อุ้ม แห่ง Mamoru 3D ผู้อยู่เบื้องหลังการถ่ายทอดจินตนาการสู่ภาพสามมิติจนถึงการผลิตออกมาเป็นชิ้นงานจริง ร่วมบอกเล่าถึงคอนเซปต์ การออกแบบ ความท้าทายในการทำงาน และกระแสอาร์ตทอยที่ถ่ายทอดเรื่องราวในประเทศไทยสู่ศักยภาพในการต่อยอดเป็น soft power

โจทย์ในการออกแบบอาร์ตทอยสัตว์วิเศษ 5 ภูมิภาคและตัว Secret

อุ้ม: เราได้รับโจทย์จาก ททท. ให้ออกแบบอาร์ตทอยสัตว์ 1 ชนิดเป็นตัวแทนของแต่ละภูมิภาคโดยเน้นการชูเมืองรอง ต้นแบบของแต่ละตัวจึงมาจากอนุสาวรีย์ สถานที่จริง และโบราณวัตถุ เช่น พญาคันคาก หรือคางคก ต้นแบบมาจากพิพิธภัณฑ์พญาคันคาก จ.ยโสธร พญาชาละวัน หรือจระเข้ ถอดแบบมาจากรูปปั้นชาละวันใน จ.พิจิตร วาฬบรูด้าถอดแบบมาจากรูปปั้นวาฬบรูด้าบริเวณศูนย์แสดงพันธุ์สัตว์น้ำสมุทรสาคร ส่วนม้านิลมังกรมีต้นแบบมาจากรูปปั้นม้านิลมังกร ด้านหน้าอนุสาวรีย์สุนทรภู่ จ.ระยอง และพะยูนถอดแบบมาจากวงเวียนน้ำพุพะยูน จ.ตรัง และตัว Secret คือนาคซึ่งเป็นโบราณวัตถุชิ้นสำคัญในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติอู่ทอง จ.สุพรรณบุรี

เชน: นอกจากรูปสัตว์ เราเสนอให้เพิ่มของเด่นของดีประจำจังหวัดที่พอพูดถึงแล้วคนจะรู้จักเลยเพื่อเป็นกิมมิคให้ดูน่าสนใจและไม่น่าเบื่อ ระยองดังเรื่องทุเรียนหมอนทอง ยโสธรมีหมอนขิด สมุทรสาครมีตลาดอาหารทะเลมหาชัยเลยออกแบบให้ปลาวาฬอยู่ในเข่งปลาทู ส่วนพะยูนให้ทรงผมเป็นหญ้าทะเลและถือหมูย่าง อาหารขึ้นชื่อของ จ.ตรัง พิเศษคือตัว Secret นาคซึ่งรูปร่างสามารถนำมาทำเป็นทรงคล้ายขนมสาลี่ ของดีของ จ.สุพรรณบุรี

ความท้าทายในการทำงานครั้งนี้

อุ้ม: ตัวที่ท้าทายคือม้านิลมังกรและคางคก ม้านิลมังกรใส่หมวกรูปทุเรียนทำอย่างไรจึงจะออกแบบให้ได้สัดส่วนช่วงตัวที่เหมาะสมและหน้าเป็นม้า ส่วนคางคกที่มีรูปร่างกลมจะทำอย่างไรให้ดูน่ารักและมีความคล้ายกับต้นแบบคืออาคารพิพิธภัณฑ์พญาคันคากและผลิตได้จริง

เชน: ตัวที่แก้เยอะสุดคือชาละวันเพราะต้องทำให้อยู่ในท่ายืน เดิมทีจะให้ถือส้มโอแต่คิดว่าไม่ใช่ไฮไลต์ เราก็มองว่าชาละวันมาจากนิทานพื้นบ้านเรื่องไกรทองซึ่งมีแง่มุมเรื่องของขลัง จึงหาข้อมูลว่าพระเครื่องดังของเมืองพิจิตรคืออะไรเพื่อเสริมเข้าไปน่าจะดีกว่า สุดท้ายจึงเป็นรูปชาละวันสวมเสื้อยันต์และห้อยพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า

ทำไมจึงเลือกใช้วัสดุเป็น Soft Vinyl

เชน: เราอยากใช้วัสดุที่ทั่วโลกเขานิยมกันคือ Soft Vinyl ในการทำของเล่นเพราะข้อดีคือนิ่มและหากอาร์ตทอยนั้นมีข้อต่อก็สามารถขยับแขนขาได้ ซึ่งในไทยนั้นเรียกได้ว่ายังไม่มี know how ในการผลิตด้วยวัสดุนี้เพราะสารประกอบบางตัวไม่ได้รับอนุญาตให้นำเข้า เราจึงต้องส่งไปผลิตที่จีนกับโรงงานที่ผลิตของเล่นให้กับแบรนด์ใหญ่ทั่วโลก อาร์ตทอยชุดนี้จึงการันตีคุณภาพได้ว่าเทียบเท่ากับแบรนด์ชั้นนำอื่นๆได้เลย นี่ยังนับเป็นครั้งแรกที่มีการออกอาร์ตทอย Soft Vinyl แบบ Exclusive สำหรับโปรเจกต์หนึ่งโดยเฉพาะในประเทศไทย เนื่องจากอาร์ตทอยส่วนใหญ่ในไทยนิยมใช้เรซิ่น หรือถ้ามีทุนมากหน่อยก็เป็นพลาสติก ABS

กระแสตอบรับสำหรับคอลเลคชันสัตว์วิเศษและกระแสอาร์ตทอยในไทย

อุ้ม: กระแสตอบรับสำหรับสัตวิวิเศษค่อนข้างดี คนให้ความสนใจไปหมุนกาชาปองในงานเยอะพอสมควรและมีหลายคนอยากได้ยกเซ็ตเลย หลายคนชอบน้องคางคกหรือพญาคันคาก เขาบอกว่าน่ารักและดูแปลกดี

เชน: อาร์ตทอยในไทยมีมานานแล้วแต่เมื่อก่อนมายเซ็ตของหลายคนมองว่า อาร์ตทอยคือของเล่น และของเล่นคือของไร้สาระ แต่ตอนนี้ภาครัฐเริ่มให้ความสนใจและสนับสนุนมากขึ้นเพราะอาร์ตทอยสามารถใส่เรื่องความรู้ ท่องเที่ยว ประวัติศาสตร์ และอีกหลายแง่มุมได้ก็เลยนำมาเป็นเครื่องมือสื่อสารกับคนรุ่นใหม่และนักท่องเที่ยวได้ง่าย

อาร์ตทอยแบบสายมูได้รับความนิยมมากในไทย อาจเพราะในยุคปัจจุบันคนอยู่คอนโดและการจะมีเทวรูปหรือรูปเคารพนั้นเขาก็ไม่อยากได้รูปแบบที่จริงจังและดูขึงขลังมากเกินไป แต่อาร์ตทอยสายมูเช่น รูปพระคเณศ มีความร่วมสมัย มีความอาร์ตและดีไซน์อาจถูกจริตคนรุ่นใหม่มากกว่าแต่ก็ยังเป็นรูปองค์เทพที่นับถือ อาร์ตทอยสายมูจึงอยู่กึ่งกลางพอดีทำให้จูนติดกับคนรุ่นใหม่ได้ง่าย

อุ้ม: กระแสอาร์ตทอยน่าจะไปได้อีกไกลถ้ามีการสนับสนุนที่ถูกต้อง ภาครัฐสามารถชูให้เป็น Soft Power ได้โดยเฉพาะอาร์ตทอยสายมู และอาร์ตทอยที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยวสามารถกระตุ้นให้คนอยากไปดูสถานที่จริงที่เป็นต้นแบบของการดีไซน์

โอกาสของอาร์ตทอยในธีมที่เล่าเรื่องเกี่ยวกับเมืองไทย

อุ้ม: คิดว่ามีโอกาสได้รับความนิยมมากขึ้นเพราะเข้าถึงคนรุ่นใหม่ได้ง่าย เราอาจไม่ได้เข้าวัดบ่อยๆแต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเราไม่ได้อยากรู้เกี่ยวกับเรื่องศาสนา วัฒนธรรมประเพณีต่างๆ อาร์ตทอยในธีมความเป็นไทยอาจทำให้เราอยากรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้มากขึ้น

เชน: อาร์ตทอยในธีมความเป็นไทยมีมากขึ้นแต่ส่วนตัวผมว่าก็ยังไม่ค่อยหลากหลายมากนัก ส่วนใหญ่ยังเน้นเรื่องพระคเณศ และเน้นที่สายมู แต่ความเป็นไทยมีหลากหลายมุมทั้งประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ประเพณีซึ่งศิลปินต้องใช้เวลาในการค้นคว้าข้อมูลเพื่อนำมาสื่อเป็นรูปธรรมที่เห็นได้ง่าย

โปรเจกต์ที่กำลังทำอยู่

อุ้ม: ตอนเรียนเคยทำงานคอนเซปต์ที่นำแมวไทยและผีไทยมารวมกัน เช่น แมวขาวมณีบวกกับเปรต แมววิเชียรมาศผสมกับปอบ หรือแมวดำกับแม่นาก ก็เลยจะนำคอนเซปต์นี้มาพัฒนาเป็นอาร์ตทอยและคาดว่าจะเปิดตัวในเดือนตุลาคม 2567 นี้

เชน: ผมกำลังทำอาร์ตทอย Soft Vinyl พระจินดามณีจักร อวโลกิเตศวรเปล่งรัศมีให้มีความร่วมสมัยมากขึ้น ในไทยเรามีการค้นพบพระพระอวโลกิเตศวรเยอะและคนไทยรู้จักในนามเจ้าแม่กวนอิม ผมออกแบบให้มีการผสมผสานลักษณะของพระอวโลกิเตศวรเปล่งรัศมี ศิลปะร่วมเขมรแบบบายนซึ่งพบในประเทศไทย กับ พระเนียวอิรินคันนง (Nyoirin Kannon) ศิลปะญี่ปุ่นแบบคามาคุระ