ประวัติศาสตร์ขอบสนาม “ฉบับปารีเซียง” ใน โอลิมปิก ปารีส 1900

“ถ้ามีสักที่ในโลกนี้ที่ไม่แยแสต่อโอลิมปิกเกมส์ ปารีส เป็นเมืองลำดับต้นๆ”

ปิแอร์ เดอ คูเบอร์แตง (Pierre de Coubertin) ผู้ก่อกำเนิดโอลิมปิกสมัยใหม่และผู้เขียนหนังสือ Olympic Memoirs (ค.ศ.1930) กล่าวถึงภาพจำของ โอลิมปิก ปารีส 1900 ซึ่งเป็นโอลิมปิกครั้งแรกที่ฝรั่งเศสเป็นเจ้าภาพ และเป็นการจัดโอลิมปิกสมัยใหม่ครั้งที่ 2 ต่อจากกรุงเอเธนส์ ประเทศกรีซ ใน ค.ศ. 1986

เกิดอะไรขึ้นใน โอลิมปิก ปารีส 1900 ทำไมใครๆ ก็ต้องบันทึกโอลิมปิกครั้งนี้ไว้เป็นอีกหน้าของประวัติศาสตร์การกีฬาระดับโลก Sarakadee Lite ชวนไปเกาะติดขอบสนาม ย้อนประวัติศาสตร์การกีฬา “ฉบับปารีเซียง” ในโอลิมปิกครั้งแรกของฝรั่งเศส ก่อนที่ปารีสจำกลับมาเป็นเจ้าภาพโอลิมปิกอีกครั้งในรอบ 100 ปี ใน โอลิมปิก ปารีส 2024 ระหว่างวันที่ 26 กรกฎาคม-11 สิงหาคม ค.ศ. 2024

โอลิมปิกที่ยาวนาน 5 เดือน

ตามปกติแล้วการแข่งขันโอลิมปิกจะกินเวลาอยู่ราว 2 สัปดาห์ ทว่าโอลิมปิก ปารีส 1900 เป็นโอลิมปิกที่ยาวนานถึง 5 เดือน ตั้งแต่ 14 พฤษภาคม – 28 ตุลาคม ค.ศ.1900 หลายคนกล่าวว่าความจริงแล้วโอลิมปิกครั้งนั้นเป็นเพียงส่วนหนึ่งของงาน World’s Fair หรือ Exposition Universelle งานระดับโลกที่จัดขึ้นที่ปารีสในช่วงเวลาเดียวกัน ซึ่งสิ่งที่สนับสนุนความคิดนี้คือ โปสเตอร์โปรโมตโอลิมปิกที่ไม่มีแม้แต่สัญลักษณ์ 5 ห่วง หรือคำที่เกี่ยวข้องกับ Olympic ส่วนนักกีฬาบางคนถึงขั้นยังไม่รู้ตัวเลยด้วยซ้ำว่างานที่พวกเขาจะไปร่วมแข่งขันคือโอลิมปิกเกมส์

ทีมนักกีฬาผสมจากนานาชาติ

แม้โอลิมปิกจะเป็นการแข่งขันกีฬาระหว่างตัวแทนประเทศ (ถึงแม้นักกีฬาส่วนใหญ่ในครั้งนั้นจะมาจากฝรั่งเศสก็ตาม) แต่ โอลิมปิกในตำนานปี 1900 กลับมีทีมผสมระหว่างประเทศเกิดขึ้นใน 5 ชนิดกีฬา ได้แก่ เทนนิส ฟุตบอล โปโล เรือพาย และชักเย่อ ซึ่งในส่วนของชักเย่อถูกบรรจุในการแข่งขันโอลิมปิกเป็นครั้งแรกที่ปารีส

เพิ่มบทบาท ผู้หญิง ในเกมกีฬา

โปสเตอร์โอลิมปิก ปารีส 1900 เป็นรูปผู้หญิงในชุดกีฬาฟันดาบสีดำ และนี่ก็เป็นครั้งแรกที่โอลิมปิกเปิดโอกาสให้นักกีฬาหญิงเข้าร่วมการแข่งขันใน 5 ชนิดกีฬาคือ เทนนิส เรือใบ กอล์ฟ ขี่ม้า และโครเก โดยนักกีฬาหญิงที่เข้าแข่งกันรายการแรกคือ Brohy และ Ohnier จากทีมชาติฝรั่งเศสในการแข่งขันโครเก กีฬากลางแจ้งที่ได้รับความนิยมมาตั้งแต่ยุคสมัยวิคตอเรีย

ส่วนนักกีฬาหญิงที่สามารถคว้าเหรียญทองประเภทกีฬาเดี่ยวได้คนแรกคือ ชาร์ล็อต คูเปอร์ (Charlotte Cooper) นักเทนนิสหญิงจากอังกฤษผู้คว้าแชมป์วินเบิลดัลมาก่อนหน้าใน ค.ศ. 1895 ทั้งนี้การแข่งขัน โอลิมปิก ปารีส 1900 มีนักกีฬาเข้าร่วมทั้งหมด 997 คน แบ่งเป็น ผู้หญิง 22 คน และผู้ชาย 975 คน

นักกีฬาผู้แจ้งเกิดใน โอลิมปิก ปารีส 1900

อัลวิน คราเอนซไลน์ (Alvin Kraenzlein) คือ นักกรีฑาชาวอเมริกันผู้แจ้งเกิดในโอลิมปิก ปารีส 1900 กับสถิตินักกีฬาคนแรกที่สามารถกวาดได้ถึง 4 เหรียญทอง ทั้งวิ่งระยะสั้น 60 เมตร วิ่งข้ามรั้ว 100 เมตร และ 200 เมตร รวมทั้งกระโดดไกล พร้อมกันนั้นเทคนิคการวิ่งข้ามรั้วของอัลวิน คราเอนซไลน์ ที่ไม่ต้องชะลอความเร็วตอนกระโดดก็ถูกนำมาปรับใช้ในวงการกรีฑายุคต่อๆ มาอีกด้วย

นักกีฬาเหรียญทองนิรนาม

ในวันที่ 26 สิงหาคม ค.ศ.1900 ระหว่างที่การแข่งขันเรือพายคู่ชายกำลังจะเริ่มขึ้น ทีมชาติดัตช์มีปัญหาต้องเปลี่ยนตัวฝีพายร่วมทีมโดยด่วน เด็กชายชาวฝรั่งเศสจึงถูกเลือกมาร่วมทีมและก็ได้แชมป์ไปในที่สุด โดยมีการบันทึกรูปภาพเด็กชายไว้ แต่กลับไม่มีใครทราบชื่อว่าเด็กชายคนดังกล่าวคือใคร ทราบแต่เพียงว่าอายุน่าจะราว 7-12 ปี

เหรียญรางวัล

อย่างที่ใครๆ ก็กล่าวว่าโอลิมปิก ปารีส 1900 นั้นดูเป็นส่วนประกอบของงาน World’s Fair ซึ่งเป็นงานแสดงสินค้าจากนานาประเทศรวมทั้งสยาม (สมัยรัชกาลที่ 5) ก็เข้าร่วมงานนี้ด้วย แม้แต่เหรียญรางวัลสำหรับโอลิมปิกนั้นก็มีความกังขาว่าถูกเชื่อมโยงเข้ากับงาน World’s Fair มากกว่าจะโปรโมตโอลิมปิก โดยเหรียญทองโอลิมปิก ปารีส 1900 ออกแบบโดย Frédéric Vernon เป็นเหรียญทรงสี่เหลี่ยม ด้านหน้าเป็นรูปเทพีติดปีกถือช่อมะกอกด้วยมือสองข้าง ฉากหลังด้านล่างเป็นบรรยากาศกรุงปารีสซึ่งล้วนเชื่อมโยงสถานที่สำคัญที่ใช้จัดงาน World’s Fair

ส่วนด้านหลังของเหรียญเป็นรูปนักกีฬาชายเปลือยกาย และมีฉากหลังเป็นรูปวิหาร Acropolis แห่งเอเธนส์ ดูเผินๆ เหรียญรางวัลเชื่อมโยงโอลิมปิกทุกประการ แต่ถ้าไปดูเหรียญที่ระลึกงาน World’s Fair ก็พบว่ามีความคล้ายคลึงอย่างมากเช่นกัน

ภาพ : IOC

อ้างอิง

• https://olympics.com/en/olympic-games/paris-1900
• https://olympic-language.blog-tom.com/#/1