หลานเอก คอฟฟี่เฮาส์ : คาเฟ่กึ่งพิพิธภัณฑ์ชุมชนที่เสิร์ฟประวัติศาสตร์เมืองระยอง

บนถนนสายเล็ก ย่านยมจินดา จังหวัดระยอง พิพิธภัณฑ์ Co-Working Space ร้านค้า และคาเฟ่วางตัวสลับกับบ้านเรือนที่อยู่อาศัยซึ่งมีสัดส่วนมากที่สุด เปิดบ้างปิดบ้างสลับกันไป มวลรวมของที่นี่เมื่อตะวันตกดินแล้วให้บรรยากาศสงบยิ่งกว่าช่วงเวลากลางวัน ซัน-กษิดิ์เดช พะเนียงทอง ชาวระยองแต่กำเนิด คือหนึ่งในคนที่ลงความเห็นในใจว่าชุมชนเก่าที่เต็มไปด้วยเรื่องราวและเคยเป็นย่านเศรษฐกิจสำคัญแห่งนี้น่าจะไปได้ไกลกว่าที่เป็นอยู่ แต่ขณะเดียวกันก็ไม่ได้อยากให้เปลี่ยนแปลงไปโดยสิ้นเชิง

นั่นทำให้อาคารหลักร้อยปีสไตล์ชิโน-โปรตุกีส หัวมุมถนนชุมพลซึ่งวางขนานและตัดเชื่อมกับถนนยมจินดา ได้รับการปัดฝุ่นใหม่กลายเป็น หลานเอก คอฟฟี่เฮาส์ เปิดทำการครั้งแรกในเดือนสิงหาคม พ.ศ.2565 พร้อมคอนเซ็ปต์ที่ตกตะกอนมากว่า 3 ปี แต่สามารถบอกเล่าสถานที่นี้ได้แบบครบจบนั่นคือ “คาเฟ่กึ่งพิพิธภัณฑ์เพื่อชุมชน”

01 คาเฟ่

หลังประตูไม้บานเฟี้ยมที่ยังคงรักษาความแข็งแรงมาตั้งแต่ยุคก่อน เปิดสู่ส่วนของคาเฟ่หลังบานกระจกสมัยใหม่ที่ไม่ได้ลดทอนเสน่ห์ของอาคารเก่า เสริมด้วยเฟอร์นิเจอร์วินเทจจากยุโรปที่เลือกมาเสริมบรรยากาศให้สมบูรณ์ขึ้น ไม่เคร่งขรึมจนเกินไป ว่ากันที่เมนู ต่อยอดจากความตั้งใจแรกระหว่างพี่น้องที่อยากให้พื้นที่นี้สามารถเชื่อมโยงกับชุมชนและจังหวัดระยอง ซันผู้มีประสบการณ์ทำร้านกาแฟมาก่อนจึงร่วมสร้างสรรค์เมนูที่มีส่วนบอกเล่าเสน่ห์เมืองระยองผ่านวัตถุดิบที่เลือกใช้

เมนูซิกเนเจอร์ที่ได้รับการแนะนำ Rayong Afogato (90 บาท) เสิร์ฟไอศกรีมกะทิสดแท้ของระยอง ราดท็อปด้วยเอสเปรสโซโทนนัตตี ตัดด้วยความกรุบกรอบของข้าวเกรียบว่าวแผ่นยาว ขนมโบราณที่เข้ามาเสริมเทกซเจอร์ให้สนุกขึ้น

ใครไม่ถนัดกาแฟเราอยากให้ลอง Old Town Matcha (110 บาท) ผสมผสานมัทฉะจากญี่ปุ่น เข้ากับน้ำแอปเปิลและกลิ่นเครื่องเทศ ให้กลิ่นอายของย่านเมืองเก่าในอดีตที่มีเครื่องเทศเป็นหนึ่งในสินค้าส่งออกสำคัญ แก้วนี้ให้ความสดชื่นต่างจากรสมัทฉะที่คิดจินตนาการเอาไว้

มัทฉะอีกแก้วที่น่าสนใจคือ Nim Nuan Matcha (110 บาท) แก้วที่ได้แรงบันดาลใจจากขนมนิ่มนวล ขนมพื้นถิ่นระยองที่หากินได้ยากในปัจจุบัน การรวมตัวของรสชาติมะพร้าว ข้าวหอมมะลิ และมัทฉะให้ความนิ่มนวลสดชื่นแบบไทย ๆ 

02 พิพิธภัณฑ์

ก้าวผ่านบันไดไม้ขึ้นไปชั้น 2 บริเวณนี้เป็นส่วนพิพิธภัณฑ์ที่ตั้งใจให้เข้าถึงง่ายและไม่หยุดนิ่ง ด้วยการให้สเปซแก่นิทรรศการหมุนเวียนที่ตั้งโจทย์ไว้ว่า ต้องมีความเกี่ยวข้องกับชุมชนยมจินดาหรือจังหวัดระยอง จุดนี้สามารถเดินชมได้สบาย ๆ ไม่ต้องห่วงว่าจะรบกวนแขกคนอื่นเพราะค่อนข้างแยกสัดส่วนกับโต๊ะสำหรับนั่งรับประทาน 

อาคารนี้เองก็เรียกได้ว่ามีส่วนเล่าประวัติศาสตร์อยู่ในตัว ชาวระยองเรียกอาคารนี้ว่า ตึกกี่พ้ง ตามชื่อเจ้าของคนแรกนั่นคือ นายกี่พง แซ่ตั๋น ชาวจีนไหหลำที่เข้ามาค้าขายและได้ว่าจ้างชาวภูเก็ตจากปักษ์ใต้มาสร้างอาคารหลังนี้ในปีพ.ศ.2456 และได้ชื่อว่าเป็นอาคารพาณิชย์หลังแรกของเมืองระยอง ซึ่งได้ตกทอดสู่ลูกหลาน จนเปลี่ยนมือเจ้าของมาอยู่ในความดูแลของครอบครัวนายเอก พะเนียงทอง ที่มาของชื่อ หลานเอก ในปัจจุบัน

“ตึกนี้เปลี่ยนมือมาประมาณ 3 มือได้แล้วครับ เราซื้อที่นี่มาเกือบ 10 ปีและมองไว้ตั้งแต่แรกว่าอยากทำให้ที่นี่เป็นอะไรสักอย่างที่เชื่อมโยงกับชุมชนและความเป็นเมืองระยองได้ หลังจากปล่อยร้างเอาไว้นาน ตึกกี่พ้งมีทั้งหมดประมาณ 16 คูหา เจ้าของจะแบ่งออกเป็น 3 ช่วง ช่วงละประมาณ 4 คูหา ของเราคือส่วนมุมนี้ของตึกที่ดีอย่างหนึ่งตรงที่ว่า เจ้าของเดิมไม่ได้เปลี่ยนอะไรเลย ตอนแรกเป็นอย่างไรก็เป็นแบบนั้น เปลี่ยนแปลงไปเฉพาะสิ่งที่จำเป็น เช่น ส่วนเสื่อมโทรมก็มีการเสริมเหล็กหรือไม้ขึ้นใหม่ ทุกอย่างที่เราดัดแปลงสำหรับเปิดเป็นร้านกาแฟไม่ได้มีการเจาะหรือเปลี่ยนแปลงใด ๆ เลย แค่เสริมความแข็งแรงอย่างเดียว อยากรักษาสภาพเดิมเอาไว้ให้มากที่สุด”

03 เพื่อชุมชน

เสน่ห์ของเมืองระยองได้ถูกเบลนด์และคัดเลือกนำมาเล่าแบบร่วมสมัย หลานเอก จึงเป็นเหมือนจิ๊กซอว์ตัวหนึ่งที่มีเรื่องเล่าของตัวเองและสามารถเชื่อมต่อเพื่อสื่อสารภาพใหญ่ให้สมบูรณ์ขึ้น แต่ในเมื่อเรื่องราวไม่มีวันหยุดนิ่งและแรงสำคัญของการขับเคลื่อนต่อไปคือคนในชุมชน หลานเอก จึงให้ความสำคัญกับการสนับสนุนองค์กรเพื่อชุมชนผ่านเมนูในร้านอีกหนึ่งแรง

“เราตั้งคอนเซ็ปต์ของ หลานเอก เป็นคาเฟ่กึ่งพิพิธภัณฑ์เพื่อชุมชน เราจึงมีการแบ่งรายได้ส่วนหนึ่งของการขายให้แก่ ไรลา (Rila) หรือสถาบันเพื่อการเรียนรู้ของคนทุกช่วงวัยในจังหวัดระยอง เราคิดเมนูหนึ่งขึ้นมาชื่อ ไรลา รายได้ 40% จากเมนูนี้เราจะหักเข้าองค์กรไรลาเลย และมีกิมมิกอย่างหนึ่งคือสมมติว่ามีคนสั่งเมนูนี้ซึ่งราคา 100 บาท เราจะหัก 40 บาทให้เขากลับไป ไม่เชิงเป็นเงินทอนแต่ให้เขากลับไปหยอดกล่องไรลาที่เราตั้งไว้เหมือนว่าเขาได้เป็นคนบริจาคเองเลย” ซันเล่าถึงอิตาเลียนโซดาเมนูพิเศษที่มีเบสเป็นตะไคร้ผสมกลิ่นมาลัยแบบไทย ๆ จาก Edible Perfume ที่ฉีดด้านบนของแก้วก่อนเสิร์ฟ โดยตั้งใจว่าในอนาคตหากมีการหมุนเวียนสนับสนุนองค์กรอื่น ๆ ก็จะมีเมนูแก้วพิเศษแบบนี้ตามมา

Fact File

• หลานเอก คอฟฟี่เฮาส์ ตั้งอยู่บนถนนชุมพล ย่านยมจินดา จังหวัดระยอง 
• เปิดทำการทุกวัน เวลา 09.00-18.00 น. 
• Google Map: goo.gl/maps/sei73rPnGcEZUWg7A
• Facebook: facebook.com/laanekcoffeehouse

ภาพ : หลานเอก คอฟฟี่เฮาส์