ครั้งแรกในไทย วิธีถนอมดูแล สัตว์อาจารย์ใหญ่ ร่างนิ่ม ไร้ฟอร์มาลิน

ไม่ใช่เพียงมนุษย์เท่านั้นที่สามารถบริจาคร่างกายเพื่อการศึกษาหลังจากเสียชีวิตลง แต่สัตว์เลี้ยงที่เรารักก็สามารถเป็น สัตว์อาจารย์ใหญ่ เพื่อเป็น ครู ให้นิสิต นักศึกษาคณะสัตวแพทยศาสตร์ ทุกคนได้ฝึกปฏิบัติจากร่างจริงได้เช่นกัน โดยหนึ่งในศูนย์ที่ทำหน้าที่รับบริจาคร่างกายของสัตว์เลี้ยงหลังจากเสียชีวิต ได้แก่ ศูนย์กายสัตว์อุทิศ คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งล่าสุดทางคณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ ได้คิดนวัตกรรมใหม่ในการถนอมร่าง สัตว์อาจารย์ใหญ่ ให้คงสภาพร่างกายที่นิ่มโดยไม่ต้องใช้สารฟอร์มาลิน และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม

ศูนย์กายสัตว์อุทิศ  ก่อตั้งขึ้นใน พ.ศ. 2558 เพื่อรับบริจาคร่างสัตว์เลี้ยงที่เสียชีวิตให้เป็น ครู แก่นักศึกษา ระหว่างนั้นก็ได้มีการศึกษาวิธีที่จะถนอมดูแลร่างของสัตว์อาจารย์ใหญ่ให้คงสภาพเดิมได้มากที่สุด และล่าสุดได้คิดค้นน้ำยารักษาร่าง สัตว์อาจารย์ใหญ่ ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ชดเชยสารก่อมะเร็ง สารฟอร์มาลินที่มีกลิ่นฉุนซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพร้ายแรงในระดับเดียวกับบุหรี่และแร่ใยหิน โดยใช้เวลาในการศึกษาพัฒนานานกว่า 4 ปี

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ น.สพ.สิริพงศ์ เกียรติกิตติคุณ หัวหน้าภาควิชาศัลยศาสตร์และผู้อำนวยการโรงพยาบาลสัตว์ เผยถึงเทคโนโลยีการถนอมร่างสัตว์ ซึ่งเป็นการพัฒนาร่วมกันระหว่างอาจารย์จากภาควิชาสรีรวิทยา ภาควิชาศัลยศาสตร์ และภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ ว่า

“เราต่อยอดความรู้เดิมของคณะแพทยศาสตร์ จุฬาฯ โดยปรับปรุงสูตรเดิมที่ใช้กับร่างคนมาใช้กับร่างสัตว์ ปัจจุบันทางคณะผลิตสูตรถนอมร่างสัตว์มาแล้ว 2 สูตร คือสูตร อาจารย์ใหญ่ปลอดฟอร์มาลิน ใช้ในการเรียนวิชากายวิภาคศาสตร์ที่ต้องการร่างแห้ง ค่อนข้างแข็ง เพื่อดูโครงสร้างอย่างเช่นกล้ามเนื้อและกระดูก ส่วนอีกสูตร อาจารย์ใหญ่ร่างนิ่ม ใช้สำหรับให้นิสิตฝึกผ่าตัด ซึ่งจำเป็นต้องใช้ร่างที่นิ่ม อวัยวะยืดหยุ่น ข้อต่อต่างๆ เหยียดงอได้ กล้ามเนื้อภายในอ่อนนุ่มเหมือนของสัตว์จริงๆ”

ด้าน ผู้ช่วยศาสตราจารย์ สพ.ญ.ดร.ศิรกานต์ ฐิตวัฒน์ ภาควิชาสรีรวิทยา คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาฯ หนึ่งในผู้ร่วมพัฒนาสูตรน้ำยาถนอมร่างสัตว์กล่าวว่า สูตรน้ำยาถนอมร่างนี้เป็นส่วนผสมจากสารที่ไม่เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม ได้แก่ สารถนอมอาหาร สารกันบูดในเครื่องสำอาง น้ำยาซักล้าง น้ำยาฆ่าเชื้อ สารทำให้สีสวย และสารคงความชื้น ทำให้ร่างสัตว์อาจารย์ใหญ่ยังคงสภาพนิ่มอยู่ โดยเริ่มทดลองจากชิ้นเนื้อก่อนแล้วจึงนำไปทดลองกับอวัยวะสัตว์ทั้งตัว

ปัจจุบันได้มีการนำน้ำยาถนอมร่างสัตว์ดังกล่าวไปใช้จริงกับร่างสัตว์อาจารย์ใหญ่ อย่าง สุนัข แมว กระต่าย หมู และแกะ ยกเว้นม้าและวัวที่ยังคงใช้เฉพาะชิ้นส่วนอวัยวะ สามารถเก็บรักษาร่างสัตว์อาจารย์ใหญ่ได้ราว 2 – 3 ปี ที่ช่องแช่แข็ง และเมื่อนำร่าง สัตว์อาจารย์ใหญ่ ออกมาใช้ในการเรียนการสอนจะมีอายุการใช้งานโดยเฉลี่ย 3 – 4 เดือน ถือเป็นครั้งแรกในไทยที่มีการคิดค้นน้ำยาถนอมร่างสัตว์อาจารย์ใหญ่แบบไร้ฟอร์มาลิน

ข้อมูลและภาพ : www.chula.ac.th

Fact File

• ผู้ที่สนใจบริจาคร่างสัตว์เลี้ยงให้เขาได้เป็นอาจารย์ใหญ่ สามารถติดต่อได้ที่ ศูนย์กายสัตว์อุทิศ คณะสัตวแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (รับบริจาคร่างสัตว์เลี้ยงตายแล้วทุกชนิด ยกเว้นสัตว์ที่เป็นมะเร็งลุกลาม พิษสุนัขบ้า ฯลฯ) สอบถามขั้นตอนการบริจาค โทร.  02-218-9638 ถึง 9