ย้อนรอยการหายตัวปริศนาของ แซงเต็กซูเปรี ผู้แต่ง เจ้าชายน้อย

29 มิถุนายน พ.ศ.2564 เป็นวันครบรอบ 121 ปี ชาตกาลของนักบินและนักเขียนชาวฝรั่งเศส อองตวน เดอ แซงเต็กซูเปรี (Antoine de Saint-Exupéry, ค.ศ.1900-1944) ผู้ให้กำเนิดวรรณกรรมสุดคลาสสิกเรื่อง เจ้าชายน้อย (Le Petit Prince) และทำให้เด็กหนุ่มผมสีทองจากดาว B612 กลายเป็นขวัญใจของนักอ่านทั่วโลก

“เราจะเห็นอะไรได้เพียงด้วยหัวใจเท่านั้น สิ่งสำคัญไม่อาจเห็นได้ด้วยตา”

เป็นประโยคเด็ดในเรื่องเจ้าชายน้อยที่ทัชใจนักอ่านให้มองสิ่งต่าง ๆ ให้ลึกซึ้งมากกว่าภาพฉาบหน้า โดยผู้เขียนเปิดประเด็นตั้งแต่ตอนเปิดเรื่องด้วยรูปภาพหมายเลขหนึ่งของเขาเป็นรูปงูเหลือมกำลังย่อยช้าง แต่เมื่อเอาไปอวดผู้ใหญ่และถามว่ารูปนี้ทำให้พวกเขากลัวบ้างไหม พวกผู้ใหญ่ตอบว่า “ทำไมต้องกลัวหมวกด้วยล่ะ” นั่นทำให้เขาเบื่อหน่ายที่ไม่มีใครมองลึกเข้าไปมากกว่าสิ่งที่เห็นและ “เพราะเหตุนี้ผมจึงต้องอยู่คนเดียวโดยปราศจากคนเข้าใจอย่างแท้จริง”

เจ้าชายน้อย ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อวันที่ 6 เมษายน ค.ศ.1943 โดยสำนักพิมพ์เรย์นัล แอนด์ ฮิตช์ค็อก (Reynal & Hitchcock) ในนิวยอร์ก เป็นฉบับแปลภาษาอังกฤษชื่อ The Little Prince โดยแคเทอรีน วูดส์ (Katherine Woods) พร้อมรูปประกอบที่ผู้ประพันธ์วาดเอง จากนั้นเพียงไม่กี่วันทางสำนักพิมพ์จึงออกฉบับภาษาฝรั่งเศส Le Petit Prince ในจำนวนพิมพ์จำกัด ในช่วงเวลานั้น แซงเต็กซูเปรี ลี้ภัยไปอยู่นิวยอร์กเนื่องจากระยะนั้นประเทศฝรั่งเศสถูกกองทัพนาซีเยอรมนียึดครอง

หนึ่งเดือนถัดมาหลังเจ้าชายน้อยวางแผง แซงเต็กซูเปรีก็ได้ออกเดินทางจากนิวยอร์กมุ่งหน้าสู่ชายฝั่งทวีปแอฟริกาเหนือเพื่อเข้าร่วมหน่วยบินลาดตระเวนของกองกำลังฝรั่งเศสอิสระในแอลจีเรีย และในการออกบินภารกิจเมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม ค.ศ.1944 เพื่อลาดตระเวนเครื่องบินของเขาหายสาบสูญไร้ร่องรอยเหมือนกับเจ้าชายน้อยที่หายไปในทะเลทราย

แซงเต็กซูเปรีเริ่มต้นอาชีพรับราชการทหารเป็นนักบินประจำกองการบินที่เมืองสตารส์บูร์กประเทศฝรั่งเศส โดยเป็นนักบินประจำเส้นทางตูลูส-คาซาบลังกา ก่อนไปเป็นหัวหน้าหน่วยประจำสถานีบินที่คาซูบีในแอฟริกา และได้บันทึกชีวิตผ่านนิยายเรื่องแรก “ไปรษณีย์ใต้” (Courrier Sud) ตีพิมพ์เมื่อค.ศ.1929 

เนื้อหาในเรื่องเจ้าชายน้อยล้วนแฝงด้วยประสบการณ์ในช่วงวัยต่าง ๆ ของเขา ไม่ว่าจะเป็นอุบัติเหตุจากเครื่องบินตกที่เขาเคยประสบหลายครั้ง สภาพภูมิประเทศที่เขาเคยเห็นระหว่างเป็นนักบิน เช่นทะเลทรายของแอฟริกาที่คุ้นเคย ภูเขาไฟปาตาโกเนียในชิลี-อาร์เจนตินา และดงต้นเบาบับในเมืองดาการ์ ประเทศเซเนกัล ที่ได้กลายมาเป็นฉากในหนังสือด้วย

เป็นเวลาถึง 54 ปีที่การหายตัวของเขายังคงเป็นปริศนา จนกระทั่งปลายค.ศ.1998 ชาวประมงบนเกาะเรอูนียง ในทะเลเมดิเตอร์เรเนียนทางตอนใต้ของเมืองมาร์แซย์ พบสร้อยข้อมือติดขึ้นมาขณะหาปลา เป็นสร้อยข้อมือเงินสลักชื่อ อองตวน เดอ แซงเต็กซูเปรี กับ กอนซูเอโล รวมทั้งชื่อและที่อยู่ของสำนักพิมพ์ที่พิมพ์หนังสือให้เขาแต่ไม่พบชิ้นส่วนร่างของเขาและของเครื่องบิน 

จนกระทั่ง 2 ปีต่อมา นักประดาน้ำพบชิ้นส่วนของเครื่องบินจมอยู่ก้นทะเลในบริเวณเดียวกับที่พบสร้อยข้อมือ และในเดือนตุลาคม ค.ศ. 2003 จึงพบซากเครื่องบินทั้งหมดที่เหลืออยู่ ปีถัดมาหลังจากพิสูจน์จนแน่ชัดแล้วกองทัพอากาศฝรั่งเศสจึงได้ประกาศว่านี่คือเครื่องบินลำที่แซงเต็กซูเปรีขับขึ้นลาดตระเวนและหายสาบสูญไปแต่สาเหตุยังคงเป็นปริศนาจนทุกวันนี้

อ้างอิง

• เจ้าชายน้อย สำนวนแปลภาษาไทยโดย อริยา ไพฑูรย์
• นิตยสารสารคดี มีนาคม 2563