แจกสูตร สมุนไพรต้านโควิด กินอย่างไรให้ปลอดภัย ตำรับ อภัยภูเบศร

หลายคนอาจจะได้ยินข่าวมาตั้งแต่เริ่มมีการระบาดของวิด-19 ระลอกแรกแล้วว่า โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร นำร่องการใช้ สมุนไพรต้านโควิด ซึ่งก็คือ ฟ้าทะลายโจร ในการรักษาผู้ป่วยโควิด-19 ควบคู่ไปกับการรักษาของแพทย์แผนปัจจุบัน โดยจุดเริ่มต้องย้อนเล่าไปก่อนหน้านั้น เมื่อครั้งที่ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 เริ่มต้นระบาดในไทย ทางโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ได้นำฟ้าทะลายโจรมาใช้ในการรักษา ปรากฏว่าได้ผลดี จึงใช้รักษาต่อเนื่องมาจนถึงผู้ป่วยโควิด-19 รวมถึงผู้ที่มีความเสี่ยงสูงสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วย และขยายการใช้ไปในกลุ่มคนที่รอการสืบสวนโรคด้วย

Sarakadee Lite ได้มีโอกาสพูดคุยกับ ดร.ภญ.ผกากรอง ขวัญข้าว หัวหน้าศูนย์หลักฐานเชิงประจักษ์ ด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ถึงข้อควรรู้เกี่ยวกับการใช้สมุนไพร ฟ้าทะลายโจร อย่างถูกต้องตำรับอภัยภูเบศร รวมทั้ง กระชายขาว ซึ่งเป็น สมุนไพรต้านโควิด ที่กำลังมาแรงตามฟ้าทะลายโจรมาติดๆ ซึ่งสมุนไพรทั้ง 2 ชนิดนี้หากกินให้ถูกตำรับจะเป็นยา แต่หากกินไม่ถูกต้องก็เป็นอันตรายต่อสุขภาพได้เช่นกัน

1. จากประสบการณ์การใช้ฟ้าทะลายโจรในผู้ป่วยโควิด-19 ของโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร พบว่า ถ้าเริ่มกินให้เร็วตั้งแต่ผู้ป่วยมีอาการครั่นเนื้อครั่นตัว เจ็บคอ คนไข้จะมีอาการดีขึ้นค่อนข้างเร็ว เพราะจากการอ้างอิงผลการวิจัยเกี่ยวกับโควิด-19 ในต่างประเทศระบุว่า ผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการลงปอด จะมีการผลิตภูมิต้านทานที่ต่อต้านออกมามากจนเกิดการอักเสบและเสียชีวิต แต่หากให้ฟ้าทะลายโจรอย่างรวดเร็วก็อาจจะช่วยได้

2. มีการสำรวจค่าตับของคนไข้ที่ได้รับฟ้าทะลายโจร ส่วนใหญ่ยังไม่มีอันตราย และจากการรวบรวมข้อมูลของกรมการแพทย์แผนไทย ระบุถึงแนวโน้มของคนไข้ที่ได้รับฟ้าทะลายโจรในการรักษาโควิด-19 จะมีภาวะปอดอักเสบน้อยกว่าคนไข้ที่ไม่ได้รับ

3. ในสูตรสมุนไพรตำรับไทยโบราณ มักจะผสมพริกไทยดำคู่ไปกับฟ้าทะลายโจร โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ ซึ่งช่วงฤดูหนาว มักมีภาวะร่างกายเย็นกว่าวัยอื่น มักมีการนำฟ้าทะลายโจรมาผสมกับพริกไทยดำ บางบ้านก็ปั้นเป็นยาลูกกลอนติดบ้านเก็บไว้กิน ซึ่งจากการวิเคราะห์สมุนไพรคู่นี้สามารถสร้างภูมิคุ้มกันได้ดี เนื่องจากฟ้าทะลายโจรและพริกไทยดำมีฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกันทั้งคู่ เบื้องต้นทางโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ได้ส่งไปให้ห้องทดลองวิเคราะห์จนพบว่า การจับคู่พริกไทยดำและฟ้าทะลายโจรให้ผลสอดคล้องกับคุณสมบัติในตำรับยาสมุนไพรไทยโบราณจริง ทางโรงพยาบาลเตรียมศึกษาสมุนไพร 2 ชนิดนี้เพื่อการพัฒนาต่อไป

4. แนะนำให้ประชาชนทั่วไปปลูกฟ้าทะลายโจรไว้ติดบ้าน และเมื่อต้นโตจนออกดอกประปราย ให้ทำการเก็บใบมาผึ่งแดดให้แห้ง และทดลองเก็บใบไว้ในถุงซิปล็อค หากภายในถุงมีละอองน้ำเกาะแปลว่าใบยังไม่แห้งดี มีความชื้นอยู่ ต้องเอาใบออกมาผึ่งแดดอีกครั้งก่อนเก็บ แนะนำว่าในการกินเพื่อเสริมภูมิคุ้มกันควรนำใบแห้ง 1 – 3 ใบ มาชงเป็นชาดื่ม

5. สำหรับใบฟ้าทะลายโจรสดจะให้สารได้ดีกว่าแบบสกัดถึง 4 เปอร์เซ็นต์ (ในท้องตลาดมีแบบสารสกัดและบด) การกินเพื่อสร้างภูมิคุ้มกัน ควรกินโดยดูจาสารแอนโดรกราโฟไลด์ ประมาณ 12 มิลลิกรัม/วัน โดยกินต่อเนื่องกัน 5 วัน/สัปดาห์ ข้อควรระวังคือ การกินเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันไม่ควรกินติดต่อกัน 3 เดือน ขณะที่การกินเพื่อรักษาไม่ควรกินติดต่อกันเกิน 5 วัน

6. ย้ำว่า ฟ้าทะลายโจร ไม่ควรใช้ในคนท้อง สตรีให้นมบุตร และคนที่มีภาวะแพ้ฟ้าทะลายโจร หรือในคนที่กินฟ้าทะลายโจรเข้าไปแล้วมีอาการคัน ใจสั่น อีกกลุ่มที่ควรระวังอย่างมากคือในคนที่มีค่าตับ ค่าไต ที่ไม่ดี รวมถึงคนที่ใช้ยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด เช่น วาร์ฟาริน แอสไพริน โคลพิโดเกรล ยาลดความดันโลหิต เพราะอาจมีฤทธิ์เสริมกันได้ ไม่แนะนำให้กินคู่กัน หรือควรปรึกษาแพทย์ก่อนกิน

7. ตอนนี้โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ได้ส่งสารสกัดฟ้าทะลายโจรไปทดสอบการป้องกันเชื้อโควิด-19 ที่คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล โดยเมื่อนำมาเปรียบเทียบผลรักษาของยาเรมเดซิเวียร์แล้วได้ผลค่อนข้างดี และเตรียมนำไปใช้ในสัตว์ทดลอง โดยการวิจัยนี้เป็นสิ่งที่ทางโรงพยาบาลกำลังเร่งดำเนินการอยู่

8. ในส่วนของสมุนไพรกระชาย หรือ กระชายขาว ที่กำลังเป็นกระแสกิน สมุนไพรต้านโควิด นั้น ตามตำรับยาโบราณบอกว่ากระชายขาวมีฤทธิ์ช่วยคนท้องอืดท้องเฟ้อ และจากการวิจัยของมหาวิทยาลัยมหิดล ที่อยู่ในขั้นตอนหลอดทดลอง พบว่ามีผลต่อต้านโควิด-19 ได้ดี แต่ยังไม่มีข้อมูลจริงที่รับรองมากพอ

9. ขณะนี้มีความเชื่อผิดๆ ที่บอกต่อๆ กันว่าให้กินกระชายเกินวันละ 2 ขีดเพื่อต้านโควิด ซึ่งในทางการแพทย์แผนไทย ไม่ควรกินกระชายเกินวันละ 2 ขีดครึ่ง เพราะมีคนไข้หลายรายที่กินเกินปริมาณจนมีอาการระคายเคืองกระเพาะอาหาร ซึ่งเหตุผลก็ด้วยกระชายมีน้ำมันหอมระเหย ที่ทำให้คลื่นไส้มากในคนที่แพ้ หรือบางคนทำน้ำกระชายผสมน้ำมะนาวหรือน้ำผึ้ง ทิ้งไว้ในตู้เย็นจนน้ำนั้นเสีย เมื่อนำมาดื่มก็เกิดอาการท้องเสียอย่างหนัก ดังนั้นถ้าจะดื่มควรทำแบบวันต่อวัน และสังเกตอาการผิดปกติของตัวเองเมื่อกินเข้าไปแล้ว

อ้างอิง

ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ ดร.ภญ.ผกากรอง ขวัญข้าว หัวหน้าศูนย์หลักฐานเชิงประจักษ์ ด้านการแพทย์แผนไทยและสมุนไพร โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร