Cultural District 2023 ย้อนรอยประวัติศาสตร์มหรสพไทยผ่าน 5 พิกัดรอบเกาะรัตนโกสินทร์

เทศกาลศิลปะเปิดเกาะรัตนโกสินทร์ หรือ Cultural District 2023 กลับมาแล้ว ปีนี้มากับธีมที่น่าสนุกเพราะหลังจาก 3 ปีที่ผ่านมาเทศกาลได้พาทุกคนออนทัวร์ไปยังสถานที่ต่างๆ โดยมีสถาปัตยกรรมเป็นที่ตั้ง แต่ปีนี้คอนเซปต์ “พระนคร ออน ดราม่า” จะพาเราย้อนกลับไปสู่วิถีชีวิตในเกาะรัตนโกสินทร์ เพื่อแกะหาร่องรอยของมหรสพความบันเทิงที่เคยรุ่งเรืองในอดีต ผ่าน 5 จุดสำคัญที่เปรียบเสมือนจุดเริ่มต้นของมหรสพ 5 ประเภทที่เคยรุ่งเรืองในย่านพระนครตลอด 10 วันของการจัดงาน

เทศกาลศิลปะเปิดเกาะรัตนโกสินทร์ จัดขึ้นระหว่างวันที่ 19-28 พฤษภาคม 2566 หากใครสนใจกิจกรรมเวิร์กช็อปอิงประวัติศาสตร์ เราแนะนำให้ไปช่วงเช้าเพราะงานจะเริ่มตั้งแต่ 10:00-18:00 น. ส่วนหากใครอยากชมการแสดงของแต่ละจุดจะเริ่มตั้งแต่เวลาราว 18:00-20:00 น. เซฟตารางให้พร้อมแล้วมาออกเดินทางไปกับไฮไลต์ที่เราปักหมุดไว้ให้กันได้เลย

สังคีตศาลา พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร

จุดเริ่มต้นของความบันเทิงนับตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 พาย้อนรอยมหรสพต้นกรุงรัตนโกสินทร์ซึ่งส่วนใหญ่มักแสดงในที่แจ้ง ย้อนกลับไปสมัยมหรสพหลวงที่แสดงเฉพาะในงานพระราชพิธี เมื่อเกิดเหตุการณ์เสียกรุงศรีอยุธยาในปีพ.ศ.2310 ศิลปินและศาสตร์การละครก็ได้กระจัดกระจายไปคนละทิศคนละทาง ทำให้สมัยรัชกาลที่ 1 เริ่มมีการรวบรวมฟื้นฟูศิลปะการละครขึ้นมาอีกครั้งจนถึงยุครุ่งเรืองในสมัยรัชกาลที่ 2 กระทั่งพัฒนาต่อยอดมาตามยุคสมัย จุดหมายที่ 1 บริเวณสังคีตศาลาจึงเป็นการรวบรวมประวัติศาสตร์มรสพต้นกรุงรัตนโกสินทร์มาจัดแสดงเป็น Mini Exhibition และเวิร์กช็อป ต่อเนื่องด้วยการแสดงให้ชมจริงในช่วงเย็นอย่าง ดนตรีไทย นาฏศิลป์ร่วมสมัย และการแสดงพิเศษเฉพาะวันเสาร์และอาทิตย์ที่หาชมได้ยากอย่างการแสดงละครนอก รำฉุยฉายและระบำเบ็ดเตล็ด

ป้อมมหากาฬ

เปิดไทม์ไลน์สู่สมัยรัชกาลที่ 5 “ลิเกทรงเครื่อง” ได้ถือกำเนิดและกลายมาเป็นต้นแบบของลิเกที่เราคุ้นตาในปัจจุบัน จุดเชื่อมโยงมาจากคณะลิเกพระยาเพชรปาณีที่ได้มีการเปิดวิกเล่นประจำใกล้กับป้อมมหากาฬ แต่จุดเด่นสำคัญทางประวัติศาสตร์อย่างหนึ่งคือเครื่องแต่งกายของคนแสดงที่มีความหรูหราจัดเต็มกว่าที่เคยมี พระยาเพชรปาณี ขุนนางในสมัยนั้นถือเป็นบุคคลแรกๆ ที่นำเอาเครื่องแต่งกายสมัยรัชกาลที่ 5 มาดัดแปลงเป็นชุดลิเกเพื่อเป็นจุดดึงดูดคนดูให้มีความน่าชมและสวยงาม

สำหรับไฮไลต์ของป้อมมหากาฬพลาดไม่ได้กับการแสดงพิเศษทุกวันเสาร์-อาทิตย์จากสมาคมลิเกประเทศไทยแบบ 4 วันไม่ซ้ำเรื่อง มาพร้อมนิทรรศการ City Scape ที่จะมาถ่ายทอดมุมมองต่อชุมชนป้อมมหากาฬผ่านภาพถ่ายของช่างภาพ 30 ชีวิตจากสมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทยฯ

สวนสาธารณะสราญรมย์

จากอิทธิพลทางดนตรีที่ได้รับจากชาติตะวันตก ทำให้สมัยรัชกาลที่ 6-7 ก่อเกิดมหรสพแบบใหม่อย่างละครร้อง ละครพูดและมหรสพที่มีความร่วมสมัย และจุดเริ่มต้นก็อยู่ที่สวนสาธารณะสราญรมย์อันเป็นที่ตั้งของทวีปัญญาสโมสร สมาคมที่เหล่าขุนนางใช้เป็นสถานที่เต้นรำและชมนิทรรศการมหรสพ ระหว่างเทศกาลทุกวันจันทร์-ศุกร์ ชวนย้อนบรรยากาศไปกับดนตรีแจ๊ซ แต่หากใครเป็นสายแดนซ์เราขอชวนไปออกสเต็ปกับเพลง Swing Jazz ในวันอาทิตย์ที่ 27 พฤษภาคม 2566

โรงภาพยนตร์ควีนส์ วังบูรพา

หากสยามสแควร์คือแหล่งรวมตัวของวัยรุ่น ย้อนกลับไปกว่า 30 ปี โรงภาพยนตร์ควีนส์ ก็ป๊อปปูล่าร์แบบสูสี การันตีด้วยโรงภาพยนตร์ความจุกว่า 2,000 ที่นั่ง ที่สมัยนั้นยังต้องขอเก้าอี้เสริม แม้ปัจจุบันโรงหนังควีนส์จะเป็นเพียงอดีตและกลายเป็นสถานที่จอดรถไปแล้ว แต่ร่องรอยของกาลเวลายังไม่สูญหาย ความพิเศษของกิจกรรม Cultural District 2023 ครั้งนี้จึงเป็นการนำประวัติศาสตร์โรงภาพยนตร์ 1 ใน 3 ยักษ์ใหญ่ของย่านบูรพากลับมาบอกเล่าอีกครั้ง

ชั้น 1 ทุกคนจะได้พบกับนิทรรศการขนาดย่อมจัดแสดงอุปกรณ์สำคัญที่น่าสนใจ ไม่ว่าจะเป็นกล่องใส่ฟิล์มสมัยก่อนที่เคยฉายจริงในโรงภาพยนตร์แห่งนี้ ธงผ้าสัญลักษณ์แสดงความยินดีจากบรรดาผู้สร้างภาพยนตร์หรือจะเป็น Official Merchandise แบบสมัยก่อนที่มักทำแผ่นเสียงเพลงประกอบภาพยนตร์ให้แฟนหนังได้ซื้อกลับไปเปิดฟัง

ความพิเศษของที่นี่คือการเปิดให้เข้าชมส่วน Back Office ที่ปกติไม่ได้มีการอนุญาตให้เข้าชมแล้ว โดยเฉพาะบริเวณชั้น 4 ที่ประกอบไปด้วยห้องพากย์เสียง ห้องเก็บฟิล์มและห้องฉายหนังที่อุปกรณ์ต่างๆ ยังจัดวางอยู่ครบถ้วน ซึ่งทางเทศกาลได้มีการจำลองนำภาพยนตร์เรื่อง “16 ปีแห่งความหลัง” มาฉายผนังด้วยโปรเจคเตอร์ให้เห็นภาพกันมากขึ้น ส่วนสาเหตุที่เป็นเรื่องนี้เพราะทำยอดขายถล่มทลายมากที่สุดเรื่องหนึ่ง แต่ที่นี่จะเปิดให้เข้าชมถึงเวลา 18:00 น.เท่านั้น

ร้านน้องท่าพระจันทร์ ลานคนเมือง

ร้านเทป ซีดีและแผ่นเสียงก็เป็นอีกหนึ่งเล่มประวัติศาสตร์ที่ผ่านการเปลี่ยนแปลงของวงการเพลงมาแล้วทุกยุค หากนับตั้งแต่ความป๊อปของดนตรียุค 90’s “ร้านน้องท่าพระจันทร์” ธุรกิจครอบครัวที่เริ่มต้นจากแผงขายเทปขนาดย่อม ก็เป็นอีกแหล่งความบันเทิงที่แทบไม่มีใครไม่รู้จัก และตอนนี้ยังคงปักหลักอยู่ในที่ตั้งเดิม

ไม่ว่าจะยุคทองของเทปคาสเซ็ท ยุคเริ่มต้นการประกวด Hot Wave Music Award ตลอดจนยุคต่อคิวซื้อบัตรคอนเสิร์ตศิลปินต่างประเทศทุกอย่างเริ่มต้นที่นี่ ที่เปรียบเสมือนศูนย์กลางแลกเปลี่ยนทางดนตรี ทั้งฝั่งของผู้ขาย ผู้ผลิต นักดนตรีและผู้ฟัง ซึ่งนั่นยังคงเป็นเหตุผลที่ร้านน้องดำเนินต่อมาได้

ใน Cultural District 2023 ร้านน้องยังคงทำหน้าที่เป็นตัวกลางระหว่างนักดนตรีและผู้ฟัง ด้วยการคัดเลือกวงดนตรีน้องใหม่มาเปิดพื้นที่การแสดงบริเวณลานท่าพระจันทร์ เสริมทัพด้วยทัช ณ ตะกั่วทุ่งและ 4 วงดนตรีจากค่าย SpicyDisc และกิจกรรมที่จะชวนทุกคนย้อนบรรยากาศไปกับดนตรียุค 90’s อย่างการขอเพลง

Fact File

• Cultural District 2023 จัดขึ้นระหว่างวันที่ 19-28 พฤษภาคม พ.ศ.2566 เวลา 10:00-20:00 น. เข้าชมฟรีไม่เสียค่าใช้จ่าย
• รายละเอียดเกี่ยวกับกิจกรรมและการลงทะเบียนเข้าร่วมเวิร์กช็อป ติดตามได้ที่ www.facebook.com/CulturalDistrictBangkok